Column: Shubh Divali

Door Usha Marhé – De universele gedachte van Divali is: zoek en vind het licht in jezelf. Daarom is het een feest voor iedereen, ongeacht afkomst of geloof. De jaarlijkse viering is om ons eraan te herinneren dat we moeten blijven zoeken en streven naar verlichting, in onszelf en in elkaar. Dat universele karakter heb ik zo’n eenentwintig jaar geleden mogen ervaren, toen ik meeliep in de laatste of een voor de laatste nationale Divali fakkeloptocht in Paramaribo: ook niet-hindoes liepen mee, zowel hindostaans als niet-hindostaans. Een geweldig Surinaams festijn, met als eindhalte Palmentuin.

Klik hier om verder te lezen en te reageren. (Divali valt in 2009 op 17 oktober.)

From South Africa: Selwyn Milborrow sent me a poem

Selwyn Milborrow (1967) is a poet and writer, living in Port Elizabeth, Nelson Mandelabaai, South Africa. We know each other through Facebook. One day he saw this picture of me (24 years young in this pic) on my Facebook profile, which inspired him to write a poem. What an honour. Thank you Selwyn! Also for quoting me.

"Voelen doe je niet met je hoofd. Luisteren doe je niet met je mond." – Usha Marhé. ("Feeling is not done through the head. As is listening not done through ones mouth." - Usha Marhé)


is it a sweet spring day
as you sit next to the road
in a strange country?

what’s in the bag next to you
is it filled with rainbows & hopes
does the city’s inner heart hear
your dreams of a better tomorrow
have you written it down in your journal
for years later to ponder on?

go on
lay your dreamy head on your hand
& enjoy the bird’s-eye view.

©2009 Selwyn Milborrow
www.milborrow.blogspot.com

Bidaai ke kavita, hamaar baap khatir - Sarnami

My father died in July, 2009. The cremation was on July the 13th. I said goodbye and farewell to him in my own way. Whatever was left to say to him, I 'channelled' through a poem, published on July the 22nd, 2009, in the daily paper De Ware Tijd in Suriname. This is a translation in Sarnami, of the original version that was written in Dutch (which can be read in the Blog below).

Ajodhapersad Marhé bidaai ke kavita

Jaise shatranj ke khel me
zindagi me bhi khilari
ek-ek hoi ke chal ja hai…
Aapke arsatwa janamdin se pehle
Maut aap ke khel khatam kar deis.
Aap to hamaar chauthwa janamdin se pehle
saamne se chal gaile
tab se ham tarpe ke sikhli
aap ke khatir
jiske liye ham sab kona, sab chhaai me
dekhe ke sochat rahili
aap paas bhi rahile, phir bhi ketna doer
Jab ham aap ko Paramaribo ke rastwan par
saamne se guzarte dekhat rahili
Tab se ham bhi seekh le li
Aap se bidaai lewe ke
Jiwan me ham aur aap sanghe na rah paili
Baki je ke bhagwaan ekatha lais
O ke insaan alge kabhi na kar pais.

Aap ke maut se
ham log ke beech se
dunya ke sab deewar
chal gail hai

Aap ke maut se
aatma azaad hoi gail
Aur okar saath me, sachcha prem bhi.
Tab se ham ke phir
Aapke prem hame anubhav bhail

Aap ke maut se
hamlog etna paas aai gaili
jon jiwan me kabhi na hoi sakal

Aap ke maut se
aap phir hamaar baap ban gaile
Djaa, tu prem se, sukh se aur shaanti se djaa
Ohm Shanti Shanti Shanti Ohm

Aap ke bitia aur pehli aulaad
Usha Nalinie Marhé

©Usha Marhé, photo and poem, juli 2009

With thanks to Reshma Ramcharan, my nanie (maternal grandmother), Tedj Khedoe, Sushma Khedoe, and Raj Mohan for their help with the translation.

Afscheidsgedicht voor mijn vader - Nederlands

Mijn vader overleed in juli 2009. De crematie was op 13 juli. Ik heb op mijn manier goed afscheid van hem kunnen nemen. Wat ik hem nog te zeggen had, heb ik via een gedicht de ether in gestuurd, via een publicatie op 22 juli 2009 in dagblad De Ware Tijd. Het gedicht is ook vertaald in het Sarnami, die versie deel ik in de volgende Blog met u. De Nederlandse versie kunt u hieronder lezen.


Ajodhapersad ‘Goedoe’ Marhé

Net als in een schaakspel
Verdwijnen ook de spelers
In het leven één voor één.
Vlak voor jouw achtenzestigste verjaardag
Schakelde de dood jouw spel uit.
Vlak voor mijn vierde verjaardag
Verdween jij uit mijn leven.
Ik leerde vanaf toen verlangen
Naar mijn vader
Die ik in elke hoek of schaduw
Hoopte te zien verschijnen.
Je was dichtbij en toch zo ver
Als ik je voorbij zag rijden
In de straten van Paramaribo.
Ik leerde vanaf toen ook elke dag
Afscheid van jou te nemen.
In het leven konden wij niet bij elkaar zijn
Maar wat God heeft samengebracht
Is niet aan de mens om te scheiden.
Door jouw dood
Zijn alle aardse muren
Tussen ons verdwenen.
Door jouw dood
Kwam jouw ziel vrij
En daarmee
De zuivere liefde
Waaruit de ziel bestaat.
Ik voel sindsdien eindelijk weer
Jouw liefde voor mij.
Door jouw dood zijn wij
Dichter bij elkaar gekomen
Dan in het leven ooit mogelijk was.
Door jouw dood werd jij weer
Mijn papa.
Ga in liefde, rust en vrede
Pyaar se, aur sukh aur shanti se chaliye
Ohm Shanti Shanti Shanti Ohm.

Je dochter en eerste kind,
Usha Nalinie Marhé

© foto en gedicht Usha Marhé, juli 2009

Column: De zaak Radjiev D.

Door Usha Marhé - Een opvallend deel van het aantal verkeersongelukken in Suriname wordt veroorzaakt door mensen die geen rijbewijs hebben. Zoals door Radjiev D., een jongeman die op 8 december 2008 een echtpaar en hun ongeboren kind in de Zonnebloemstraat doodreed. Deze dramatische zaak heeft veel stof doen opwaaien in de samenleving. Enerzijds vanwege de schijn van klassenjustitie, anderzijds vanwege de morele en ethische kant van de zaak.

Klik hier om verder te lezen.

Column: Zelfdoding

Door Usha Marhé - Wij Surinamers hebben al onze ‘gewoonten’ naar Nederland meegenomen, waaronder zelfdoding. We zijn als kleine groep zo opvallend in die ‘gewoonte’ dat de Vrije Universiteit in Amsterdam zelfs een website en hyves speciaal voor Surinamers met suïcidale gedachten heeft geopend. In Suriname worden onderzoeken naar zelfdoding en seksueel misbruik vaak door mensen van politieke partijen ‘afgeraden’ en dus subtiel tegengehouden, om politiek gezichtsverlies op basis van etniciteit te voorkomen. Maar gelukkig verschijnt in Nederland het ene na het andere onderzoek, dat ons met de neus op de feiten drukt.

Klik hier om verder te lezen.

Column: 1 juli: Bevrijd de Nederlanders!

Door Usha Marhé - Geen twijfel bij mij dat 1 juli, de dag dat de slavernij in de Nederlandse kolonies werd afgeschaft, ooit de Nederlandse kalender als een nationale herdenkingsdag zal sieren, net als 4 en 5 mei. Want moreel en ethisch verantwoordelijkheid nemen voor ieders eigen aandeel in welke kwestie dan ook is niet alleen een belangrijke stap op weg naar wederzijdse healing en verlichting. Het is vooral een natuurlijke en spirituele wetmatigheid waar niemand aan ontkomt. Maar elk emancipatieproces kost tijd, dus ook dit proces. Als je vergelijkt wat er nu is met wat er vijftien jaar geleden werd gedaan aan bewustwording via festivals op Nederlandse bodem, dan zijn we al een aardig eind opgeschoten.

Klik hier om verder te lezen.

Mijn held is de jouwe niet!

Helden, rolmodellen, voorbeeldfiguren en maatgevers. Wie zijn dat, hoe en waarom word je een held of rolmodel en wat moet je er mee? Het werd snel duidelijk dat de titel van het debat goed gekozen was: Mijn held is de jouwe niet! Want de aanwezigen, voornamelijk jongeren onder de dertig, waren daar zeer uitgesproken over.

Sommige aanwezigen hadden hun moeder als heldin, omdat die had geploegd en gezwoegd om de kinderen groot te brengen en veel steun gaf/geeft. Ook voor panellid en rolmodel Remy Bonjanski, wereldberoemd in Japan vanwege de sport die hij beoefend, is zijn moeder zijn held(in). Anderen vonden het helemaal niet nodig om een voorbeeldfiguur te hebben. Waar Nelson Mandela voor velen als held en voorbeeldfiguur geldt, merkte een jongedame op dat hij dat voor haar absoluut niet was, omdat zij had gehoord dat hij in het verleden zijn vrouw zou hebben geslagen.

Speciaal voor het debat had Aaliyah Bochhah (28, werkt bij NOS headlines en wil een interculturele glossy op de markt brengen) jongeren ondervraagd over positieve rolmodellen. Superman en andere bekende namen passeerden in het filmpje, en een jongetje noemde zelfs kikkers als zijn helden! Opvallend was dat de meeste respondenten in dit filmpje over positieve rolmodellen van het mannelijk geslacht waren. Ook de genoemde helden waren vrijwel allemaal man.

Het tweede filmpje ging over negatieve rolmodellen en ging uitsluitend over meisjes en vrouwen, die aan boulimia lijden. De organisatie had van tevoren niet zo nagedacht over deze opvallende splitsing in het beeldmateriaal en was zich er niet van bewust dat zij zo onbewust of bewust ook stereotype beeldvorming aan het doorgeven is. Op het filmpje over boulimia werd heftig gereageerd. De discussie ging uiteindelijk niet meer over rolmodellen, maar over mooi en niet mooi, over aantrekkelijk willen zijn voor het andere geslacht, en hoe dat in witte en zwarte culturen verschilt. Want boulimia komt veel voor in westerse, witte culturen en is redelijk onbekend in zwarte en gekleurde culturen, waar mannen prijs stellen op rondborstige en mooi gewelfde vrouwen, aldus een jongedame, die werd bijgevallen met gelach. De jonge aanwezigen snapten de onderliggende dynamiek van boulimia niet, empathie was dan ook ver te zoeken. Een jongeman zei dat hij niet wil dat zijn belastingencenten worden besteed aan het herstel van boulimiapatienten.

Waar vooral op scholen gebrek aan is, zijn rolmodellen uit bijvoorbeeld de Surinaamse, Turkse, Marokkaanse en andere in Nederland vertegenwoordigde culturen, werd gezegd. Want daar is behoefte aan bij gekleurde jongeren, helden en rolmodellen uit de cultuur waarin ze zijn opgevoed. Zelf zoeken en zelf vragen, werd er geantwoord, niet wachten! Wees zelf actief. Een pittige jongedame vond dat al dat gedoe met rolmodellen en helden eigenlijk flauwekul was: mooi dat ze er zijn, maar uiteindelijk moet je zelf door allerlei processen heen in het leven en die helden zijn er echt niet bij als jij het moeilijk hebt, hield ze haar leeftijdgenoten voor. Word zelf je eigen rolmodel, was haar advies. Met haar komt het wel goed. Uiteindelijk dus een pittig debat, waar de jongeren geen blad voor de mond namen, nadat ze eenmaal op stoom waren gekomen. Maar of je nou behoefte hebt aan een held of niet, als Remy Bonjansky in tha house is, zeg je natuurlijk geen nee tegen een fotootje samen!



© Usha Marhé, 2009

India Today: 'The Iceberg of Rape' (ENG)

"A rapist creates an opportunity that allows for a situation where there is privacy so that his control over the victim is complete."

"...in most cases rape is well-planned and a considered act. The rapist actually enacts the rape in his mind for many times before he actually carries it out; the opportunity in most of the cases is created by manipulating situation carefully."

These quotes are from an excellent article in India Today: The Iceberg of Rape. (Thank you Annie Paul, for drawing my attention to it.)

In 1996 my book 'Tapu Sjen/Conceal Your Shame' about incest among Surinamese people was published. Incest is sexual abuse by family members or other caretakers who can be considered family. In this book victims of Indian, African, Chinese and Javanese origin tell their stories. I myself suffered from incest, which is the reason why I had so many questions. Nobody could answer them, so I went searching for answers. I wrote those answers and the stories I found along down in my book, breaking the taboo about this subject in the Surinamese society with it once and for all.

Through study and lots of interview I came to the same conslusion as stated in the article: with incest (sexual abuse) the abuser creates an opportunity that allows for a situation where there is privacy so that his control over the victim is complete. And in most cases rape c.q. incest is well-planned and a considered act. The abuser actually enacts the abuse in his mind for many times before he actually carries it out; the opportunity in most of the cases is created by manipulating situations carefully. The article in India Today also states that in 'as many as 90 percent' of the cases of 'Date Rape the victim is known to the rapist'.

Make no mistake about this, always keep in mind when you read about sexual abusers: creates an opportunity and well-planned and a considered act. Because people don't believe this or don't want to see this, they silence themselves and by doing that, they protect the rapist instead of the victim. They rather acuse victims of enabling the abusers, because it is easier handling somebody who is already victimized. As a society, we thus enable sexual abusers to do what they are addicted to and want to relive time after time for the high they get out of it: dominate and control others, destroying their lives and spirits.

Do you want to be a part of the problem or a part of the solution? Then stop enabling sexual abusers, as university officials are reported to be doing in this article in The Australian: Women in jeans no-no on Kanpur campus! Quote: WOMEN students have been banned from wearing jeans in India by university officials who blame Western dress for rising incidents of sexual harassment and assault. "We found the offenders mostly target girls in jeans. (The decision) was necessary as we keep receiving complaints from parents and students who expect us to act against the offenders," said Dayanand Degree college principal Meeta Jamal. "We inform the police about the incidents but the college's authorities have jointly decided to refrain girls from wearing jeans or using cell phones on campuses."

Duh... How stupied can one be? This is a perfect example of blaming the victim and enabling sexual abusers.

Luckily, there are smarter persons walking around too. Quote: "Simpy Sinha, 27, said she suspected a political motive in the harassment in Kanpur, similar to the annual campaign by Hindu nationalist groups to prevent Valentine's Day celebrations. "These people, they just try to create some havoc to get attention. Why not tell these boys not to leave their houses after 6pm?" she said. "Even girls wearing salwar kameez (long shirt and pants) or saris get raped."

Educate yourself and help spreading awareness. Because this is a big problem in our world. If in the United States, a country considered to be modern, democratic and leader of the 'free' world, 1 out of every 4 women has been/is sexually abused, which is the tip the rape-iceberg in that country, ask yourself: what is happening in the rest of the world?

Bob Crébas van Marktplaats.nl: 'Alles begint met niks doen, met in het gras liggen en nadenken' (NT)

De headline (hieronder) van dit artikel in het maandblad MUG MAGAZINE trok direct mijn aandacht. Ik vind het zo interessant dat ik het jullie ook gun om te lezen. Bij deze. Usha


Crébas wil niet over geld nadenken
'Actievoeren en ondernemen is precies hetzelfde'

Bob Crébas was één van de drijvende krachten achter 'Het Goed’, de grootste kringloopketen van Nederland en de website Marktplaats. ln 2004 verkocht hij Marktplaats aan eBay voor 225 miljoen. Crébas was in een klap multimiljonair. Maar aan dat succes ging een leven vooraf van uitkeringen, Melkertbanen en actievoeren.

Tekst Toine Graus

Crébas (58) leidt zijn gasten rond over zijn nieuwe project Brennels Buiten, een natuur- en recreatiepark in de Noordoostpolder. Velden vol brandnetels wuiven in de wind. Van brandnetels kun je na bewerking kleren maken en Crébas heeft daarmee een eigen kledinglijn opgezet. “Je kunt hier sporten, door de natuur struinen of gewoon niks doen. Alles begint met niks doen, met in het gras liggen en nadenken”, zegt Crébas. Een opmerkelijke uitspraak voor een van de meest succesvolle ondernemers van Nederland. Die uitspraak zou ook het motto van zijn eigen leven kunnen zijn. Hij was een dromer die nooit serieus aan het werk leek te komen. “Van mijn 21ste tot mijn 33ste deed ik uitzendwerk, was ik werkloos of had ik een gesubsidieerde baan, het ging op en af”, vertelt hij als we aan de kruidenthee zitten in het paviljoen van Brennels Buiten. “Een tijdje heb ik een vaste baan gehad bij de gemeente Noordoostpolder. Van elke maand was ik een week ziek, een vaste baan paste niet bij mij. Toen mijn vrouw ging werken heb ik me laten ontslaan. Ik wilde best huisman zijn met een uitkering. Voor de kinderen zorgen, de moestuin bijhouden, hout kappen voor de kachel en in een band spelen vond ik zinniger dan een baan. Waardering voor werk kreeg ik pas in de Kringloopwinkel in Emmeloord. Tot dan toe had ik altijd het idee gehad dat werk iets is voor de dommen.”

Crébas heeft de Landbouwschool in Emmeloord en de Bosbouwschool in Arnhem gevolgd. Dat is nu niet direct een opleiding die je voorbereidt op de zakenwereld. Crébas: “Ik heb met de hakken over de sloot mijn diploma's gehaald. Een kenmerk van rijke ondernemers is dat ze niet al te slim zijn op school. Ze zijn wel creatief. Mensen met een goede opleiding beginnen niet aan zo'n avontuur. Mijn echte opleiding lag elders. Ik kom uit een heel open, progressief gezin met negen kinderen. Er werd altijd gediscussieerd. Iedere langharige uit de Noordoostpolder kwam bij ons langs. Thuis leerde ik meer dan op school. Daar kreeg ik steeds weer te horen dat ik te links was en niet geschikt voor een gewone baan. Ik heb veel geleerd in de praktijk, vooral als actievoerder tegen kernenergie. In de Noordoostpolder dreigde een kerncentrale te worden gebouwd. Mijn vrouw en ik hebben toen met een paar mensen de Werkgroep Kernenergie Noordoostpolder opgericht. In 1980 hebben we met een groep mensen de Poldertoren in Emmeloord bezet. Dat was een groot succes, we kregen veel steun van de bevolking. Ik was echt gelukkig als actievoerder. We hadden een missie en het was leuk om te doen."

En toen werd je van actievoerder ondernemer. Hoe ging dat?
"Iemand van een werklozenproject in Emmeloord vroeg of ik iets wist waar we werklozen voor konden inzetten. Ik kende het 'Emmaus project' van Abbé Pierre in Frankrijk uit het tijdschrift De Kleine Aarde. Daklozen konden in hun bestaan voorzien door tweedehands spullen te verkopen. Ik was altijd al bezig met milieu en samenleving en in een winkel in tweedehands goederen kon je die twee zaken mooi combineren. Dat werd de kringloopwinkel Goedzooi in Emmeloord. Zo werd ik van actievoerder ondernemer, een heel logische ontwikkeling. Actievoeren en ondernemen is precies hetzelfde: je probeert zoveel mogelijk mensen te bereiken. Goedzooi draaide uitstekend. Na een paar jaar stonden we voor de keuze of we een werklozenproject wilden blijven of een loonvormend bedrijf wilden worden. We kozen voor het laatste en ik stond vanaf toen op eigen benen. Ik moest sowieso uitstromen en een kantoorbaan zou ik niet overleven. Ik kan maar een ding, mijn eigen ding."

Goedzooi groeide uit tot kringloopketen 'Het Goed' met zeventien vestigingen en 65o werknemers. Hoe verklaar je dat succes?
,,Het ging ons altijd in de eerste plaats om de mensen en niet om het geld. We wilden iedereen bereiken, zowel de arbeiders als de notabelen. Als de dokter naar de kringloopwinkel kwam, werd de drempel voor iedereen lager. Dat heeft denk ik ook te maken met de Noordoostpolder waar ik bijna mijn hele leven heb gewoond. Daar kwamen mensen uit alle delen van het land bij elkaar die het ondanks grote verschillen samen moesten zien te rooien. Ik was de zoon van een grote boer en ik wist al jong dat ik niet te elitair moest gaan doen. In de kringloopwinkel heb ik veel nagedacht, me verdiept in management en van alles uitgeprobeerd. Ik had altijd een rekenmachine op zak. Later werden we door onze eigen achterban uitgemaakt voor kapitalisten. Waarom? Omdat wij succes hadden en zij niet?"

En daarna had je weer groot succes met Marktplaats.nl.
“Een marktplaats op internet is niet anders dan een goede kringloopwinkel: netjes en overzichtelijk maar er moet wel wat te rommelen en te ontdekken zijn. We wilden geen modieus gedoe met veel Engelse termen maar een Hollandse uitstraling, doe maar gewoon. De eerste beslissing die we namen was om alle seksadvertenties van de site af te gooien. Binnen éen jaar was Marktplaats.nl de grootste website voor tweedehands goederen. Concurrenten hebben ons steeds onderschat. Zo werd Spott.nl gelanceerd door de kranten. Dat was een miljoeneninvestering die uitdraaide op een flop. We maken jullie kapot, dreigden de kranten. De Telegraaf was marktleider met advertenties in tweedehands spullen. Die krant werd mijn persoonlijke vijand. Ik vond het niet verkeerd om de Telegraaf eens een kopje kleiner te maken. Een goede vijand uitkiezen is een belangrijk element van ondernemen. Marktplaats.nl explodeerde, maar er kwam geen cent uit. Jarenlang moesten we alleen maar investeren tot ik het idee kreeg om zes euro te vragen voor alle spullen met een waarde van boven de tweehonderd euro. Alles daaronder bleef gratis. We draaiden vrijwel meteen met winst. Toen doemde het grote geld aan de horizon op. De Telegraaf bood dertig miljoen voor Marktplaats, maar daar gingen we niet op in. We verkochten pas toen we zelf een geschikte kandidaat vonden. Dat was eBay."

En nu ben je miljonair, maakt geld gelukkig?
“Ik heb nooit bankier willen worden. Ik wil helemaal niet nadenken over geld. Ik ben nu rijk maar zou ik daarom weer werkloos worden? Ik werk gewoon door tot ik doodga.”

MUG MAGAZINE juni 2009 ACHTERGROND PG. 19

Boy Reading to Elephant (NT + ENG)

Looking at this photo makes me happy, I can stare at it for hours, making up all sorts of stories in my head. The relationship between the boy and elephant moves me in a special way, softens my heart. See how the elephant has put his legs together and is present with his full being? Oké, that is my fantasy at work... But for sure, it is one of the nicest pictures I've ever seen, or better said, experienced. Photographer is Gregory Colbert.

Deze foto maakt me blij, ik kan er urenlang naar staren en allerlei verhalen in mijn hoofd verzinnen. De relatie tussen de jongen en de olifant ontroert mij. Zie je hoe de olifant zijn poten naast elkaar heeft gelegd en zeer aandachtig ‘aanwezig’ is? Oké, dat is mijn fantasie aan het werk. Maar het is zeker weten een van de mooiste foto’s die ik ooit heb gezien, of beter gezegd, ervaren. Fotograaf is Gregory Colbert.

A Moment of Zen (ENG)

This bird put a smile on the face of everybody passing her (or him) today. She stood there, on the car, in a ‘Zen state of mind’ in a street in Amsterdam. Lucky me I had my little camera with me, as I was cycling by on my bike, to go buy me a bag for that camera in the next street. The bird didn’t move an inch, stood there like a proud model, watching me taking pictures from every side. Zen-Nature in the streets of one of the busiest towns on earth. A true gift.

Memory Lane: Sholay (ENG)

Sholay. This movie about courage, friendship and love made quite an impact on me, when I first saw it as a little girl at the age of ten. Because of that, it probably always will be in my top three shortlist of favourite Indian movies. The song ‘Yeh Dosti, Hum Nahin Torenge’ (This friendship I will never break) is an ode to the true depths of real camaraderie, or to say it in a hipper word: brotherhood. Sholay was a big success and also the movie that was Amitabh Bachchan’s breakthrough with an international audience. The combination of his tall, lean body, his thick black luscious looking hair and the code of forgotten honour he brought so well through his roles in movies made women fall for him by bundles. For men he was their new role model: they wanted to be (as) him, also to enhance their success with women. Amitabh sure brought new life to romance.

I saw the movie in a cinema with the name De Paarl (The Pearl), in Paramaribo, the capital city of my birth country Suriname. The management had to put extra chairs in the walking isles between the seats. Too many tickets were sold: they didn’t want to disappoint the crowd that put on their best clothes to go meet & greet in the cinema on this Sunday afternoon. Because that was what going to the cinema mainly meant in Suriname, before the curfew of military dictator Bouterse in the eighties, in combination with the arrival of the then new video player, destroyed many of the cinema’s and the social life it brought to the city. Cinema De Paarl has been rebuild and now houses dancing Zsa Zsa Zu. But then long rows of pretty dressed grown ups and children stood in front of the ticket boot, almost every weekend. It was wise to come earlier, so you could be sure to get a ticket. Also, you had the time to meet friends and family, to buy soft drinks or chips. Or if the movie was in the chique Cinema Star or the then new and hip Cinema City, enjoy the feeling of being in the cinema, standing in the hall.

Can you imagine how I felt, when I had the chance to interview Amitabh himself, in the Krasnapolsky Hotel in Amsterdam, about seventeen years after swooning as a ten year old in De Paarl? Never imagined or dreamed that this ever could or would happen; it’s almost indescribable how all kinds of experiences and environments came together, in those moments. That day I finally concluded that I had made a good move travelling the road of journalism. As a remembrance of the interview I have four black and white pictures caressing the walls of my home: two of me with my Amitabh, and two of him alone. My piece was published in a national Dutch paper, and was reprinted in Suriname’s daily paper De Ware Tijd; it was certainly big news that one of Suriname’s own journalists had an encounter with this idol. After Sholay he became The Big B.: a trademark for Indian cinema, a gauge for success. In the later years of his career he started making social committed movies like Black with Rani Mukherjee. You can say a lot about him, but not that he is a dull person. He lives life to his fullest potential.

A while ago I found a small cinema in Amsterdam, where I can programme movies now and then, especially Indian ones. A month ago I started with Laaga Chunari Mein Daag (with Rani Mukherjee). Sholay is on my shortlist. Meanwhile, I have met people from different cultural backgrounds (Iran, Marocco, Turkey, India, The Netherlands, Suriname, etc.) but with one love: Indian cinema. And to be more specific: for Sholay. One day we will sit in the dark and travel the road to memory lane together, make Basanti (Hema Malini) soften our hearts, be impressed again by that dirty low down bastard of a criminal Gabbersingh (Amjad Khan). We all will long for that moment where Amitabh Bachchan and Dharmendra playback their song 'Yeh Dosti, Hum Nahin Torenge' and smilingly listen to this ode to friendship. Maybe, this time, with tears in our eyes. Because all these characters have become our beloved friends. And because now we already know how the story of this friendship will end.

Memory Lane: Sholay (NT)

Sholay. Deze film over moed, vriendschap en liefde heeft als tienjarig meisje zo'n diepe indruk op me gemaakt, dat het waarschijnlijk de rest van mijn leven in mijn top 3 van Indiase films blijft staan. Het nummer ‘Yeh Dosti, Hum Nahin Torenge’ (Deze vriendschap zal ik nooit verbreken) is een ode aan de ware diepte van echte kameraadschap, of om het met een hipper woord te omschrijven: brotherhood. Sholay was een kassucces en tevens de film waarmee Amitabh Bachchan doorbrak bij het grote publiek. Vrouwen vielen bij bosjes voor zijn lengte, stem, donkere volle haar en het eergevoel dat hij in zijn rollen zo goed wist te brengen. Voor mannen was hij een nieuw rolmodel: ze wilden op hem lijken, mede om hun succes bij de vrouwen te vergroten. Hij deed romantische tijden herleven.

Ik zag de film in Theater De Paarl in Paramaribo (Zorg en Hoop), de hoofdstad van mijn geboorteland Suriname. Er moesten losse stoelen in de gangen worden bijgezet. Er waren namelijk te veel kaartjes verkocht: men wilde het toegestroomde publiek dat zijn/haar mooiste kleren had aangetrokken voor zo'n zondagse meet & greet in de bioscoop niet teleurstellen. Want dat was wat bioscoopbezoek in Suriname betekende, voordat de avondklok van bevelhebber Bouterse in combinatie met de komst van de video de vele filmhuizen kapot maakten, en daarmee het bijbehorende bruisende sociale leven. Theater De Paarl was het gebouw waar nu disco Zsa Zsa Zu in is gevestigd. Nu staan er elk weekend lange rijen voor de kassa van de discotheek, vroeger stonden er lange rijen met allemaal mooi geklede mensen voor de kassa van de bioscoop, volwassenen en kinderen door elkaar. Je ging met opzet eerder om er zeker van te zijn dat je een kaartje kon bemachtigen, maar ook om vrienden en familie te ontmoeten en soft, chips of popcorn te kopen. En als je naar het chique Theater Star (met rode pluchen stoelen) of het destijds nieuwe Cinema City was gegaan, kon je in de hal staan genieten van het bioscoopgevoel.

Kun je je voorstellen hoe ik me voelde toen ik Amitabh himself mocht interviewen, in het Krasnapolsky Hotel in Amsterdam, zo’n zeventien jaar na mijn gezwijmel als tienjarige in De Paarl? Nooit gedroomd of gedacht dat zoiets zou kunnen gebeuren; het is bijna onbeschrijfelijk hoe allerlei belevingswerelden op dat moment samenkwamen. Die dag wist ik zeker dat ik er goed aan had gedaan om het journalistieke pad in te slaan. Als een herinnering aan dat interview heb ik vier zwart-wit foto’s aan de muren van mijn huis hangen: twee waarop we samen staan, twee waarop hij alleen te zien is. Mijn artikel werd gepubliceerd in het nationale dagblad Trouw en werd gekopieerd door de Surinaamse krant De Ware Tijd; het was groot nieuws dat iemand uit de eigen Surinaamse gelederen deze grote ster had geïnterviewd. Na Sholay is hij uitgegroeid tot The Big B., een handelsmerk voor de Indiase cinema, een graadmeter voor succes. In de latere jaren van zijn carrière is hij ook geëngageerde films gaan maken, zoals Black met Rani Mukherjee. Je kunt veel over hem zeggen, behalve dat hij saai is. He lives life to his fullest potential.

Sinds kort heb ik een bioscoop in Amsterdam gevonden waar ik af en toe films kan programmeren. Afgelopen maand ben ik begonnen met Laaga Chunari Mein Daag (met Rani Mukherjee). Sholay staat op mijn shortlist. Intussen ben ik mensen van Iraanse, Marokkaanse, Turkse, Indiase, Nederlandse, Surinaamse en vele andere achtergronden tegen gekomen, allemaal met dezelfde liefde: de Indiase film. En om preciezer te zijn: voor Sholay. Op een dag zullen we samen in het donker de road to memory lane betreden, ons laten vertederen door Basanti (Hema Malini), weer onder de indruk raken van de gemene streken van de gemene boef Gabbersingh (Amjad Khan). We zullen allemaal verlangen naar dat moment waar Amitabh Bachchan en Dharmendra hun liedje 'Yeh Dosti, Hum Nahin Torenge' playbacken en glimlachend luisteren en kijken naar deze ode aan de vriendschap. Deze keer misschien met tranen in onze ogen, want de personages van Sholay zijn immers onze geliefde vrienden geworden. Maar nu hebben we voorkennis: we weten al hoe het verhaal zal aflopen.